Παναγία η Αθηνιώτισσα

"Κατά το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του, ο Παρθενώνας υπήρξε χριστιανικός ναός. Από το 500 ως το 1450, για κάτι λιγότερο από μία χιλιετία, ο ναός της παρθένου Παλλάδας λειτούργησε ως ναός της Θεοτόκου Παρθένου και υπήρξε θρησκευτικό προσκυνηματικό κέντρο μεγάλης σημασίας καθ' όλη την ιστορία του Βυζαντίου.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της μετατροπής του αρχαίου ναού σε χριστιανικό, είναι πως τίποτε δεν πειράχθηκε, τίποτε δεν αλλάχθηκε. Ακόμη και τα αετώματα δεν σκεπάστηκαν - αφέθηκαν ως είχαν. Ο περίφημος φόβος των "δαιμονικών" αρχαίων θεών, απ ότι φαίνεται δεν περιελάμβανε την Ακρόπολη.
Όχι μόνο τον Παρθενώνα: κατοικία του επισκόπου των Αθηνών ήταν τα Προπύλαια.

Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών αναφέρει:
Κατά τη διάρκεια των ελληνιστικών χρόνων και για πολλούς αιώνες εφεξής, ο Παρθενών διατηρήθηκε σχεδόν ανέπαφος και η μορφή του παρέμεινε βασικά αναλλοίωτη. Το 334 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος ανέθεσε στο ανατολικό επιστύλιο ασπίδες από τα λάφυρα της νίκης του επί των Περσών στο Γρανικό ποταμό (το μαρτυρούν οι ορθογώνιες οπές που σώζονται στο επιστύλιο). Στα χρόνια της Ρωμαιοκρατίας (61 μ.Χ.), οι Αθηναίοι ανέθεσαν στο ίδιο σημείο ψήφισμα προς τιμήν του Νέρωνος, σώζονται οι οπές για τη στερέωση των χάλκινων γραμμάτων), για να κερδίσουν την εύνοια του αυτοκράτορα. Κατά την ύστερη αρχαιότητα, μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού, σε μια δυσπροσδιόριστη για μας εποχή, το εσωτερικό του σηκού και τμήματα των κιόνων της περίστασης υπέστησαν σοβαρές ζημιές από πυρκαγιά (ίσως εξαιτίας της επιδρομής των Ερούλων στην Αθήνα το 267 μ.Χ.) είτε από σεισμό. Τον 5ο αι. ο Παρθενών μετατράπηκε σε τρίκλιτη χριστιανική βασιλική αφιερωμένη αρχικά στην Αγία Σοφία και εν συνεχεία (στα μεσοβυζαντινά χρόνια) στην Παναγία την Αθηνιώτισσα· εκτός από την αλλαγή της εισόδου, προστέθηκε αψίδα στην ανατολική πλευρά (κόγχη του ιερού), τα γλυπτά του ανατολικού αετώματος κατεδαφίστηκαν, ο οπισθόδομος έγινε νάρθηκας που συνδέθηκε με τον σηκό με τρίφυλλη θύρα και ο ναός γέμισε με τοιχογραφίες. Στα 1018 ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Βασίλειος Β΄ ο Βουλγαροκτόνος προσκύνησε στον Παρθενώνα, του οποίου η ακτινοβολία εξακολουθούσε να είναι μεγάλη. Με την κατάκτηση του Βυζαντίου από τους Σταυροφόρους κατά την διάρκεια της Δ΄ Σταυροφορίας (1204) και την ανάληψη της διακυβέρνησης της Αθήνας από τη δουκική οικογένεια των De la Roche, ο ναός αφιερώθηκε στη Notre Dame και στη νοτιοδυτική του γωνία χτίστηκε ψηλό κωδωνοστάσιο. Έπειτα από την κατάληψη της Αθήνας από τους Τούρκους του Μωάμεθ Β΄ του Πορθητού το 1458, ο Παρθενών μετατράπηκε σε τζαμί, το δέ φραγκικό κωδωνοστάσιο σε μιναρέ. Παρά τις κατά καιρούς αλλαγές και τις καταστροφές που υπέστη, το κτίριο διατηρούσε ως τον 17ο αι. την αρχιτεκτονική του συνοχή και το μεγαλύτερο μέρος του πλαστικού του διακόσμου. Μόλις το 1687, μεσούντος του Β΄ Ενετο-τουρκικού πολέμου, οβίδα του πυροβολικού του Morosini έπεσε στον Παρθενώνα, όπου οι Τούρκοι είχαν εγκαταστήσει πυριτιδαποθήκη, προξενώντας την ανατίναξη του ναού και εκτεταμένες καταστροφές στο γλυπτό του διάκοσμο.
http://ipantonassa.blogspot.com/2010/10/blog-post.html