Ο υπόγειος πόλεμος γραφέων - στρατιωτών

«Η πολιορκία του Νταπούρ». Από
τοιχογραφία στον ταφικό ναό του
Ραμσή Β΄ στις Θήβες της Αιγύπτου.

«Οι γραφείς θεωρούσαν το αξίωμα του στρατιωτικού κατώτερο από το δικό τους. Οι μαθητές τους, ωστόσο, που τους θάμπωνε η εξωτερική εμφάνιση έφθαναν καμιά φορά στο σημείο να προτιμούν το σπαθί και το τόξο, και ιδιαίτερα το άρμα με τα δυο σφριγηλά άλογα, από τον κάλαμο και την πλάκα. Στους τρελούς αυτούς νέους έπεσε το καθήκον να περιγράψουν τα βάσανα του στρατιώτη. Η απαρίθμηση των δυστυχιών του πιάνει ένα μεγάλο μέρος ανάμεσα στα διάφορα είδη γραπτού λόγου που μας άφησε η εποχή των Ραμσή».
Pierre Montet, "Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Αίγυπτο", εκδόσεις Παπαδήμα, σελ. 244

Η πορεία προς την παρακμή ανακόπτεται μόνο με ανατροπή.

Η λογική των δανειστών είναι απλή και στην ουσία μας λένε: Είτε ξοδέψτε (σαν κράτος) λιγότερα από όσα εισπράττετε, είτε εισπράξετε περισσότερα από όσα ξοδεύετε.

Από την άλλη πλευρά, η λογική του κρατικοδίαιτου – πελατειακού ελληνικού συστήματος είναι κι αυτή επίσης απλή:
Διατηρώ ή και αυξάνω τα δημόσια έξοδα εισπράττοντας λιγότερα. Τη διαφορά τη βρίσκω από δανεικά. Αλλά δανεικά δεν μπορούν πλέον να βρεθούν.

Τις δύο αυτές λογικές τις γεφυρώνει το μνημόνιο. Δηλαδή δανεικά με αντάλλαγμα τη λήψη μέτρων που μειώνουν τα έξοδα και αυξάνουν τις εισπράξεις.