Δόγμα του σοκ και Κλυταιμήστρα

Η νεκρική μάσκα του Αγαμέμνονα.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.

«Πολίτες, πρώτοι σεις μεσ' στους Αργείους, δεν θα ντραπώ να πω μπροστά σας πόση με συγκινεί η αγάπη για τον άνδρα μου. Με τον καιρό χάνεται η συστολή από τον άνθρωπο. Δεν είναι ξένα λόγια, που σας λέγω την ιδική μου την ανυπόφορη ζωή τόσον καιρό, που αυτός ήταν στο Ίλιο. Πρώτα-πρώτα να μένει μια γυναίκα μόνη στο σπίτι χωρίς τον άνδρα της είναι κακό φρικτότατο, και ν' ακούει τόσες αγγελίες δυσάρεστες· νάρχεται ο ένας και ο άλλος το κατόπι του, να λέει συμφορά στη συμφορά – και φλυαρούσαν μεσ' στο σπίτι. [...] Γι' αυτές τις φήμες τις απαίσιες μου λύσαν άλλοι με τη βία πολλά δεσμά, που είχα βάλει στο λαιμό μου».
Αισχύλου «Αγαμέμων», στ. 855-876, εκδόσεις Πάπυρος.

Ο «Αγαμέμνων» είναι η πρώτη τραγωδία από την τριλογία της «Ορέστειας», την μοναδική σωζόμενη τριλογία της ελληνικής κλασικής αρχαιότητας. Διδάχθηκε για πρώτη φορά στα Διονύσια το 458 π.Χ και κέρδισε το πρώτο βραβείο. Στα λόγια που παρατέθηκαν στην αρχή του κειμένου βλέπουμε την Κλυταιμήστρα, τη γυναίκα του Αγαμέμνονα να προετοιμάζεται για την υποδοχή του βασιλιά-συζύγου της. Εκεί, αφηγείται στους πολίτες του Άργους τις περιπέτειες της ψυχής της. Εξιστορεί όσα βίωσε δίχως να υπάρχουν τα ίδια τα γεγονότα αλλά μόνον οι ειδήσεις περί αυτών! Παραθέτει τις ουλές που άφησαν στην ψυχή της οι αχρείαστες ταραχές που ένιωσε από «τόσες αγγελίες δυσάρεστες». Γνωρίζοντας την εξέλιξη του μύθου και τον φόνο που θα διαπράξει μαζί με τον Αίγισθο, τον εραστή της, ο αναγνώστης θα νομίσει (μάλλον εσφαλμένα) ότι η Κλυταιμήστρα προσποιείται την συντετριμμένη από την αναμονή και την ψυχολογικά ισοπεδωμένη σύζυγο που περίμενε και αγωνιούσε.

Υπάρχουν ακόμα πολλά πράγματα να χαρείς

Μ.Ε.Λαγκουβάρδου

Υπάρχουν ακόμα πολλά πράγματα να χαρείς.Πάντα υπάρχει κάτι να χαρείς. Αρκεί να υπάρχει διάθεση για να ψάξεις. Κάπου υπάρχει κάτι όμορφο. Είναι ο κόσμος έτσι φτειαγμένος, που όταν μια πόρτα κλείνει, μια άλλη ανοίγει. Αυτό είναι ένα μεγάλο χάρισμα που έχουμε, να προσαρμόζουμε τον εαυτό μας σ΄ αυτό που είναι κάθε στιγμή. Αν δεν προσαρμοζόμασταν δεν θα επιβιώναμε στην αλλαγή των εποχών. Αν είμαστε σχεδιασμένοι για το χειμώνα, θα σκάγαμε το καλοκαίρι, κι αν είμαστε σχεδιασμένοι αποκλειστικά για το καλοκαίρι, δεν θα αντέχαμε το χειμώνα.

Καλότυχοι αυτοί που σαν τον Δαβίδ Χένρυ Θορώ, τον λάτρη αυτόν της φύσης, βλέπουν και στο παραμικρό το θέλημα του Θεού. Ποιος δεν θα ήθελε να ζει πάντα όπως αρέσει στο Θεό, φτάνει να μπορεί να έχει τη διαρκή μνήμη Του; Να ζεις απαλλαγμένος από κάθε άλλο καθήκον, πέρα από εκείνα που ένας τίμιος άνθρωπος θα εκπληρώσει με χαρά.