Συνειδητή ζωή

Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Παλιά στο τέμπλο των ναών, πάνω από την Ωραία Πύλη, υπήρχε η εικόνα ενός άγρυπνου οφθαλμού, που θύμιζε στους πιστούς να ζουν συνειδητά και να μην έχουν κοιμισμένο το πνεύμα τους. Ο οφθαλμός αυτός είναι η εικόνα της συνείδησης του ανθρώπου ή του Θεού, που βλέπει τα πάντα κι η συνειδητή ζωή δεν είναι παρά η ζωή μπροστά στο Θεό.

Η συνείδηση μοιάζει με το μάτι της κοινότητας. Δεν θα σκεφτόμαστε ούτε θα κάναμε την ατιμία, αν τη σκεφτόμασταν και την κάναμε μπροστά σε όλους. Όταν είμαστε συνειδητοί είναι σαν να σκεφτόμαστε και ενεργούμε μπροστά σε όλους. Αρκεί να ρωτήσουμε ποιος σκέφτεται και ποιος ενεργεί, για να μην μπορεί να σταθεί στο μυαλό μας καμιά σκέψη ατιμίας. Αν ο κλέφτης την ώρα που πάει να κλέψει γίνει συνειδητός, δεν θα έχει πια όρεξη να κλέψει. Γι΄ αυτό ο απλός άνθρωπος από την πείρα του ονομάζει αυτούς που διαπράττουν το κακό «ασυνείδητους». Νους προσεκτικός μας χρειάζεται, λέει ο Αββάς Ποιμήν. Αν ο νους μας προσέχει κι αναζητά την πηγή των σκέψεων και των επιθυμιών, οι πονηρές σκέψεις και επιθυμίες εξαφανίζονται μαζί με τον εμπνευστή τους.

Το κλασικό μέτρο της εκδίκησης

1922. Σμύρνη φλεγόμενη. Αίμα
προγονικό αδικαίωτο. Απορίας άξιον
πώς οι Έλληνες μπορούν να πορεύονται
με αυτά τα ολοκαυτώματα
δίχως να γυρεύουν Δικαιοσύνη.

«Νήπιος ος των οικτρώς οιχομένων γονέων επιλάθεται».
Σοφοκλής, «Ηλέκτρα», Άπαντα Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων, εκδόσεις Πάπυρος στ. 145-146

«Είναι μωρός όποιος λησμονεί γονείς που πήγαν με θάνατο οικτρό» μας φωνάζει η Ηλέκτρα. Προσπαθεί, από τα απροσπέλαστα υπαρκτικά πεδία της, να θυμίσει σε όλους το χρέος της απόδοσης τιμής στους γονείς, στους προγόνους. Εκείνη γύρευε να πάρει εκδίκηση για τη δολοφονία του πατέρα της, Αγαμέμνονα, από τη μητέρα της Κλυταιμήστρα και τον εραστή της Αίγισθο. Θεωρούσε και συνεχίζει να θεωρεί η φίλη μας Ηλέκτρα ότι είναι ανόητος όποιος δεν αποδίδει δικαιοσύνη για εγκλήματα που διαπράχθησαν απέναντι στους γονείς του. Το σχόλιο της μοιραίας πρωταγωνίστριας του σοφόκλειου έργου αποκαλύπτει μια διάθεση «πρακτικής» αντιμετώπισης αυτού του είδους των ζητημάτων. Διόλου παράξενο. Η ελληνική αρχαιότητα αποτελεί την επιτομή της πρακτικής αντίληψης της ζωής, παρότι όλα όσα μας διαλαλεί φαντάζουν υπερβατικά, «αιθέρια». Αν κάποιος άνθρωπος είναι αρκετά ευφυής για να προσπαθεί να αντιμετωπίζει «πρακτικά» τον βίο του, δεν έχει άλλη οδό να ακολουθήσει παρά εκείνη του ιδεαλισμού. Οι υλιστές, οι εραστές της χθόνας είναι μάλλον αφελείς. Σημαδεύουν χαμηλά και πετυχαίνουν τα πόδια τους. Επιζητώντας άμεσα, γρήγορα, αλαφιασμένα την ύλη, χάνουν ό,τι πολυτιμότερο έχουν: την ψυχή τους – αλλά και το επίγειο χάρτινο βασίλειό τους, κάποια στιγμή καταρρέει με πάταγο. Το σύνηθες αίτιο είναι το άγος. Στην αρχαία ελληνική νοοτροπία το άγος, η έννοια του ανόσιου δεν βάραινε μόνο τις οικογένειες που το διέπραξαν αλλά και εκείνες που το ανέχτηκαν χωρίς να επιδιώξουν ανταπόδοση.

Πώς ο Ναπολέων ονόμασε τους Ρωμαίους: "Έλληνες"

Από πού ξεκίνησε ο ισχυρισμός, ότι δήθεν "οι Έλληνες ήταν υπόδουλοι στους Ρωμαίους για χιλιετηρίδες"; Πώς οι Ρωμαίοι ονομάσθηκαν "Έλληνες"; Ποια συμφέροντα ευγενών ικανοποίησε αυτή η ανιστόρητη ενέργεια; Τι δολοπλοκίες έγιναν για να επιτευχθεί αυτή η ψευδής ονομασία; Ποιος ο ρόλος του Ρήγα, του Κοραή και του Ναπολέοντα; Ποια η σχέση της Γαλλικής Επανάστασης με όλα αυτά; Σε ποια ανιστόρητη περιπέτεια ενεπλάκησαν οι Ρωμαίοι της Ελλάδος; Ποιων τα ξένα συμφέροντα εξυπηρετούν οι σημερινοί Νεοπαγανιστές που διαδίδουν αυτό το παραμύθι;

Για όλες αυτές τις απαντήσεις, θα βρείτε διαφωτιστικό το παρακάτω κειμενάκι. Είναι μεταφρασμένο από την καθαρεύουσα σε απλή γλώσσα, από τον πρόλογο της β΄ έκδοσης του βιβλίου: "ΤΟ ΠΡΟΠΑΤΟΡΙΚΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ" εκδόσεις Δομός δεύτερη έκδοση, του π. Ι. Ρωμανίδη, γραμμένο το Πάσχα του 1989 ως πρόλογος. Είναι ένα τμήμα του προλόγου, που θεωρήσαμε χρήσιμο να γίνει ευρύτερα γνωστό σε κάθε Ρωμηό.

Ο απρόσεχτος αναγνώστης

Μοιάζει να ζούμε, απροσδόκητα πρώιμα, τη δύση του μπαμπινιωτισμού, έγραφα τελευταία εδώ (10.5), αναφερόμενος κυρίως στην τύχη της ορθογραφικής επανάστασης την οποία ευαγγελίστηκε ο Γ. Μπαμπινιώτης, που σύντομα αναδιπλώθηκε και στάθμευσε στα ασφαλή εδάφη της «σχολικής ορθογραφίας». Έτσι, έλεγα, θα ξεχαστούν πολεμικές και παλινωδίες, μαζί και ασύγγνωστες προχειρότητες, όσο τουλάχιστον δεν τις ανανεώνει ο ίδιος.

Από αυτή την άποψη χαρακτηριστική είχα βρει μια επιφυλλίδα του στο Βήμα (4.5), για «Ακούσματα της Μ. Εβδομάδος» που «εμπλούτισαν τη γλώσσα μας» κτλ., όπου ο επιδεικτικά και επιθετικά (με ανάλογου ύφους αρθρογραφία, εννοώ) θρησκευόμενος Μπαμπινιώτης συνέχεε αποκαθήλωση με έξοδο επιταφίου και παρέθετε, προφανώς από μνήμης, ελαφρά παραλλαγμένο, έναν σχετικό ύμνο.

Κανείς εδώ δεν τραγουδά, κανένας δεν χορεύει...

Ολόγιομες οι παραλίες της φτώχειας το σαββατοκύριακο (2,5 ευρώ καφές και ξαπλώστρα για μιά θέση στον ίσκιο),
...μισογεμάτα και τα ταβερνάκια των 8 ευρώ λογαριασμό, το άτομο,
...πλήθος λαού και στην βόλτα, στην γύρα.

Όμως πόσο διαφορετικά από άλλες χρονιές!
Χαμηλόφωνες οι παρέες, λίγα και σκόρπια τα γέλια, μιά διάχυτη κατήφεια στην ατμόσφαιρα.
Ο κόσμος λες και απλώς διεκπεραιώνει την διαδικασία του σαββατοκύριακου από υποχρέωση και αλλοτινή συνήθεια.
Κάνει διακοπές χωρίς να είναι εκεί..