Τα πικρά μαθήματα των κακών ονείρων

«Το βασίλειο του Ύπνου». Έργο του
Giulio Carpioni (1613 – 1678).

«Ο Ζευς έβαλε τους θνητούς στης φρονήσεως τον δρόμο, αυτός εκύρωσε τον νόμο 'το πάθημα να είναι μάθημα'. Ακόμα και στον ύπνο μας, μας στάζει στην καρδιά ο πόνος, που θυμίζει τα παθήματά μας, κι έρχεται, θέλομε δεν θέλομε, να μας σωφρονίσει. Βέβαια η σκληρή αυτή χάρι μάς δίδεται απ' τους θεούς, που κάθονται στο σεμνό τους θρόνο».
Αισχύλου «Αγαμέμνων», στ. 176-183, Άπαντα Αρχαίων Ελλήνων, εκδόσεις Πάπυρος σελ. 32

Ίσως να μην είχαν χρειαστεί τόσες πολλές επιστημονικές έριδες, συνέδρια, δημοσιεύσεις, δαπάνη χρόνου, χρημάτων, άσκοπες θυσίες ελπίδων και απόπειρες αντιμετώπισης τόσων φαινομενικά δυσεπίλυτων ζητημάτων αν οι πολιτισμένοι άνθρωποι μπορούσαν να εμβαθύνουν στην ελληνική τραγωδία αντί να θεοποιούν επιστημονικοφανείς δεισιδαιμονίες και να αναθέτουν τη διαχείριση της συνείδησής τους στην ψυχανάλυση – επιστήμη καθ' όλα σεβαστή και χρήσιμη μεν αλλά οι λειτουργοί της είθισται να μην πιστεύουν στο συνθετικό «ψυχή» που περιλαμβάνει η ονομασία του αντικειμένου τους!