Στη Σμύρνη, τη μητρόπολη της Μικρασίας

Ελληνική κατοικία στην προκυμαία της Σμύρνης

Με ιδιαίτερη συγκίνηση η Ένωση Μικρασιατών Φοιτητών στα πλαίσια της θερινής εκδρομης του Ιουλιου 2008 επισκέφθηκε τη Σμύρνη. Την πόλη της αμαζόνας Σμύρνας, την αγαπημένη πατρίδα του Ομήρου, την άλλοτε κοσμοπολίτικη μητρόπολη του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας αλλά και μετέπειτα τόπο μαρτυρίου για χιλιάδες προγόνους μας. Το Καραντάσι, το Κορδελιό, η συνοικία της Αγίας Φωτεινής, το Και – η Προκυμαία – , ο Φραγκομαχαλάς και τόσες άλλες τοποθεσίες και γειτονιές όπου οι Έλληνες ζούσαν και δραστηριοποιούνταν υπάρχουν ακόμα. Είτε σαν ερειπωμένα κτίσματα, είτε στις μνήμες και τις αφηγήσεις. Ας μην τις λησμονούμε…

Το Κεντρικό Παρθεναγωγείο Σμύρνης

Το Κεντρικόν Παρθεναγωγείον ήταν ελληνικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της Σμύρνης. Ιδρύθηκε το 1830 ως Αλληλοδιδακτικό σχολείο και ήταν το πρώτο ελληνικό σχολείο κοριτσιών στη Σμύρνη. Τα πρώτα χρόνια στεγάστηκε σε μια αίθουσα του Γραικικού νοσοκομείου. Το 1837 μεταφέρθηκε σε οίκημα που παραχωρήθηκε στον περίβολο της Αγίας Φωτεινής, γι’αυτό αρχικά ονομαζόταν “Παρθεναγωγείο της Αγίας Φωτεινής”.

Το 1886 το “Κεντρικόν Παρθεναγωγείον” στεγάστηκε σε καινούργιο εντυπωσιακό νεοκλασικό κτίριο, με αέτωμα, προπύλαια και κίονες ιωνικού ρυθμού στην πρόσοψη. Ήταν έργο του αρχιτέκτονα Καραθανασόπουλου.

Το Κεντρικό διέθετε εξατάξιο δημοτικό σχολείο, τριτάξια αστική σχολή και επί Αρμοστείας (1919-1922) πλήρες Γυμνάσιο Θηλέων. Επίσης, λειτουργούσε τριτάξιο διδασκαλείο, στο οποίο εκπαιδεύονταν δασκάλες, που διορίζονταν στα σχολεία των μικρασιατικών πόλεων.

Περίφημη διευθύντρια του Κεντρικού υπήρξε η Ουρανία Δούκα, στα χρόνια της οποίας το σχολείο αποκλήθηκε “Φάρος της Ανατολής”. Στις αρχές του 20ού αιώνα στο σχολείο φοιτούσαν 2.000 μαθήτριες και δίδασκαν 23 εκπαιδευτικοί.

Το Ομήρειο Παρθεναγωγείο Σμύρνης, το οποίο χτίστηκε το 1886 σε σχέδια του Ξενοφώντος Λάτρη είχε μεγάλες ηλιόλουστες αίθουσες, βιβλιοθήκη με 10.000 τόμους, γυμναστήριο, σχολικό κήπο και μεγάλη αίθουσα τελετών με μαρμάρινες προτομές του Ομήρου, του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Ρήγα και προσωπογραφίες επιφανών ανδρών. Ήταν πλήρες 11τάξιο με δυο τάξεις νηπιαγωγείου, πέντε ελληνικού σχολείου και τέσσερις γυμνασίου. Θεωρείτο ισότιμο με το Αρσάκειο και ήταν αριστοκρατικό σχολείο. Σε αυτό φοιτούσαν 300 περίπου μαθήτριες, οι αποκαλούμενες “Ομηρειάδες”. Οι απόφοιτες έπαιρναν πτυχίο δασκάλας και γίνονταν δεκτές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών χωρίς εξετάσεις.

Στο «Ομήρειον» διδάσκονταν έξι γλώσσες (ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά και αρμένικα), θρησκευτικά, φιλοσοφικά, γραμματολογία (αρχαία και νέα), μαθηματικά, ιστορία, γεωγραφία, φυσική, χημεία, φυσική ιστορία, κοσμογραφία, μουσική, φωνητική, χορός, ιχνογραφία, εργόχειρα και γυμναστική.

Γενική άποψη του Κεντρικού Παρθεναγωγείου από το πευκόφυτο προαύλιό του

Το κτίριο που στέγαζε την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος στη Σμύρνη.
Η καταστροφή το βρήκε πλήρες ελληνικών θυρίδων, πολλές από τις οποίες
διασώζονται και σήμερα μιας και το κτίριο λειτουργει και σήμερα
ως ιδιοκτησία τουρκικής τράπεζας

Το κτίριο που στέγαζε την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος στη Σμύρνη
και στο βάθος η προκυμαία και ο κόλπος της Ερυθραίας.

Στο Και των Σμυρνιών – την Προκυμαία…

Κλειδωμένη ακόμα μια ελληνική κατοικία... η εικόνα της φυγής
και της εγκατάλειψης. Μα η αρχοντική πορτα θαρρείς
θα ανοίξει για να σε υποδεχθεί μια φιλόξενη κυρά της Σμύρνης

Από τη φωτιά της Καταστροφής του '22 ένα σοκάκι γλίτωσε. Και σήμερα,
περπατώντας εκεί -ανάμεσα στα ελληνικά σπίτια- νομίζεις πως θ'ακούσεις
τις χαρούμενες φωνές των παιδιών να παίζουν ανέμελα,
την εποχή που η Σμύρνη ήταν μια ειρηνική ευημερούσα πόλη

Άλλη μια ελληνική κατοικία, πνιγμένη στις φυλλωσιές.

Οι "κιοσσέδες", χαρακτηριστικοί κλειστοί εξώστες των σμυρνέικων αρχοντικών

vatopaidi.wordpress.com