H είσοδος στή Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Τού Αρχιμανδρίτου Λεβ Ζιλέ

Η Δευτέρα που ακολουθεί την Κυριακή της Τυρινής είναι η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Να ‘μαστε λοιπόν στην πορεία των σαράντα ημερών που μας προετοιμάζει για τον καιρό του Πάθους και την Ανάσταση.

Βασικό χαρακτηριστικό της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι η νηστεία. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ή να αντιμετωπίσουμε με ελαφρότητα τη νηστεία των τροφών. Οι πατέρες της Εκκλησίας και η συλλογική συνείδηση των πιστών έχουν τέλεια διακρίνει την πνευματική αξία, επανορθωτική και καθαρτική, της αποχής από ορισμένες τροφές. Θα ήταν όμως σοβαρό λάθος να περιορίσουμε τή νηστεία στη μία αυτή διάσταση. Η νηστεία του σώματος θα πρέπει να συνοδεύεται και από μία άλλη νηστεία.

Η τάξη της Εκκλησίας των πρώτων αιώνων απαγόρευε κατά τη Μεγάλη Σαρακοστή τη συζυγική σχέση, τη συμμετοχή σε γιορτές, την παρουσία των Χριστιανών σε θεάματα. Αυτή η τάξη έχει αποδυναμωθεί και ίσως δεν παρουσιάζεται στους πιστούς με την ίδια αυστηρότητα, όπως κατά την εποχή των πατέρων.

Παραμένει όμως ακριβής ένδειξη του πνεύματος και της πρόθεσης της Εκκλησίας. Αυτή η πρόθεση συνίσταται στο να ασκηθούμε, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, σ’ έναν αυστηρότερο έλεγχο των σκέψεων, των λόγων και των πράξεών μας και να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας στο Πρόσωπο και τις απαιτήσεις του Σωτήρος. Η φιλανθρωπία είναι και αυτή ένας τρόπος τήρησης της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, τον οποίο θερμά συνιστούσαν οι πατέρες. Νηστεία ευάρεστη στον Θεό είναι ένα σύνολο από το οποίο δεν πρέπει να αποκόπτουμε τις εσωτερικές η εξωτερικές πτυχές του, αλλά του οποίου οι εσωτερικές πτυχές ει ναι οι σημαντικότερες.

Αξίζει ακόμη να αναφερθούμε στη θαυμάσια προσευχή η οποία αποδίδεται στον Άγιο Εφραίμ. Εδώ βρισκόμαστε πλέον μπροστά σ’ ένα ξεκάθαρο ξέσπασμα της ψυχής, σύντομο, νηφάλιο, θερμό. Συνοδευόμενη από μετάνοιες αυτή η προσευχή, απαγγέλλεται για πρώτη φορά το βράδυ της Κυριακής πριν από την Καθαρά Δευτέρα, κατά τη διάρκεια του Κατανυκτικού Εσπερινού.

Επαναλαμβάνεται στις περισσότερες Ακολουθίες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, κυρίως στη Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων:

«Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου, πνεύ μα αργίας,περιεργείας, φιλαρχίας και αργολογίας μη μοι δως.Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονης και αγάπης χάρισαί μοι τω σω δούλω. Ναί, Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου, ότι ευλογητός ει εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.»

Η προσευχή αυτή συνοψίζει όλη την ουσία της πνευματικής ζωής. Ο χριστιανός που θα την επανα-λαμβάνει συνεχώς, που θα τρέφεται με αυτή κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, θα φοιτά στο πιο απλό και ταυτόχρονα στο πιο τέλειο σχολείο. Αν μάλιστα περιοριστεί στο νάεπαναλαμβάνει και να νιώθει τις πρώτες λέξεις

«Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου», θα εισέλθει βαθιά στην πραγματικότητα της σχέσης ανάμεσα στον Θεό και στην ψυχή, στην ψυχή και στον Κύριό της.

Από το βιβλίο «Πασχαλινή κατάνυξη », εκδ. Ακρίτας

fdathanasiou.wordpress.com