Η δημοκρατία δεν είναι τζάμπα. Αλλά κοστίζει λιγώτερο από την Ολιγαρχία του κοινοβουλευτισμού

Στις συζητήσεις, δια ζώσης και διαδικτυακές, έρχεται και επανέρχεται το ερώτημα: “Καλά τα λόγια και οι ρητορικές, καλές οι ιστορικές και οι θεωρητικές αναφορές στην δημοκρατία, καλές και οι επισημάνσεις του τι πήγε και πάει στραβά, αλλά τώρα τι κάνουμε;”.

Η δικιά μου γνώμη, την έχω ξαναπεί, είναι ότι απέχουμε βέβαια από το “τι να κάνουμε” και αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι το “τι να ξέρουμε”. Διότι το παρόν ολιγαρχικό καθεστώς (ο κοινοβουλευτισμός είναι Ολιγαρχία ελαφρώς ενδεδυμένη), φαίνεται να επιδιώκει να εξαγριώσει τον λαό και να τον κατεβάσει ανοργάνωτο και χωρίς στόχους στον δρόμο. Ωστε ορισμένοι, από τον λαό, θερμοκέφαλοι να προβούν σε ακρότητες πέραν των ορίων του νόμου. Και οι οποίες ακρότητες θα δώσουν στο καθεστώς την ευκαιρία και την αφορμή που ζητάει ώστε να “σφίξει τα λουριά” και έτσι να διασωθεί από την κατάρρευση που μόνο του έχει προκαλέσει.

Αυτό που πραγματικά θα απειλήσει την παρούσα ολιγαρχία, αυτό που το παρόν διεφθαρμένο καθεστώς φοβάται, είναι η πολιτική αυτο-οργάνωση του λαού. Εξω από τις παραδοσιακές στάνες, όπως κόμματα και συνδικάτα. Οργάνωση έξω από τις παραδοσιακές στάνες σημαίνει απώλεια του ελέγχου για το καθεστώς. Και ο μεγαλύτερός του βέβαια φόβος είναι μήπως αυτή η πολιτική αυτο-οργάνωση γίνει σε εθνική εμβέλεια. Πολιτική αυτο-οργάνωση που θα δώσει την δυνατότητα στον λαό να διεκδικήσει να γίνει σεβαστή η θέλησή του. Και μάλιστα να διεκδικήσει δυναμικά. Χωρίς όμως να ξεφύγει από τα όρια της νομιμότητας και να δώσει τις αφορμές που περιμένουν ώστε να αναστείλουν ελευθερίες και ίσως άρθρα του Συντάγματος.

Εδώ όμως, έχουμε ένα πρόβλημα να λύσουμε. Τι μορφή θα έχει αυτή η αυτο-οργάνωση; Θα έχει ηγέτες; Τοπικούς; Πανελλαδικούς; Πως θα επιλέγονται αυτοί οι ηγέτες; Τι ρόλο θα παίζουν; Και μια σειρά τέτοια.

Το πρόβλημα αυτό είναι κορυφαίο από πολλές απόψεις. Είναι σαν πρόβλημα-κρεμμύδι. Με πολλά στρώματα. Και στην καρδιά του προβλήματος αυτού βρίσκεται ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα: το πρόβλημα της επιλογής της ηγεσίας και του ελέγχου της. Και της ανανέωσης της ηγεσίας. Εχω ξαναγράψει πως αν ο πολίτης “πιστεύει πως χρειάζεται αρχηγό για να λευτερωθεί, τότε, χωρίς να το ξέρει, εργάζεται ξανά για την υποδούλωση και την σκλαβιά του. Τη δική του σκλαβιά.”

Εχω επιχειρηματολογήσει και αλλού πως υπάρχει “κίνδυνος να μεταβληθεί ο χαρισματικός εμψυχωτής σε άρχοντα και σε αφέντη” της κοινότητας που υποτίθεται οτι υπηρετεί.

Το μόνο φάρμακο εδώ είναι η δημοκρατία. Μόνο που απαιτεί από τον καθένα μας μια τεράστια αλλαγή ψυχολογικής στάσης. Ενα πολιτισμικό σοκ. Μια υπέρβαση της πολιτικής μας κουλτούρας μέσα στον καθένα από μας. Μια αλλαγή πολιτικής νοοτροπίας, που για μερικούς από μας θα είναι ίσως και αδύνατο να την επιτύχουν.

Για όλη την διάρκεια της ζωής μας, ο καθένας μας, έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε αντιπροσωπευτικά σχήματα παντού. Από το 15-μελες που είχαμε στα Γυμνάσια μέχρι την Βουλή, τους Δήμους, τα σωματεία, τα κόμματα εσωτερικά. Αντιπροσώπους με μακρές θητείες. Οι οποίοι αντιπρόσωποι -και προσοχή σε αυτό γιατί είναι πολύ σημαντικό- δεν εκτελούν αποφάσεις μιας, ας πούμε, γενικής συνέλευσης. Αλλά παίρνουν τις αποφάσεις. Αμ, αυτό ΔΕΝ είναι δημοκρατία. Είναι Ολιγαρχία. Ακόμη και σήμερα λέμε την κυβέρνηση Εκτελεστική εξουσία, διότι υποτίθεται “εκτελεί” τις αποφάσεις. Τίνος αποφάσεις εκτελεί η κυβέρνηση; Του λαού; Οχι φυσικά. Δικές της αποφάσεις εκτελεί. Και ο χαρακτηρισμός Εκτελεστική είναι ψευδεπίγραφος.

Το σημαντικό που πρέπει να κατανοήσουμε εδώ είναι πως όσο ψηφίζουμε, εκλέγουμε, επιλέγουμε κάποιον να μας αντιπροσωπεύει και να παίρνει αυτός τις αποφάσεις χωρίς εμάς, κι εμείς ξαναγυρνάμε στον καναπέ μας για ένα, δύο, τρία ή τέσσερα χρόνια, δουλεύουμε για την καταστροφή μας.

Αν θέλουμε να πάνε καλά τα πράγματα για μας τους ίδιους, πρέπει να αποδεχθούμε πως η ιδιότητα του πολίτη δεν σημαίνει τεμπελιά. Είναι δουλειά ο πολίτης. Θέλει χρόνο. Οχι σε ψήφισα και τώρα πάω στον καναπέ, πιάνω το τηλεκοντρόλ, και περιμένω να κάνεις αυτά που μου έταξες. Το χάσαμε το παιχνίδι έτσι. Και σε επίπεδο πολιτεύματος και σε επίπεδο φυσιολατρικού ομίλου. Και φυσικά και στο ζήτημα της δικής μας αυτο-οργάνωσης. Αυτής της αυτο-οργάνωσης που πρέπει να γίνει ο στόχος μας.

Πρέπει να ετοιμαστούμε μπροστά στο ενδεχόμενο να πάρουμε αποφάσεις εμείς μαζί με όλους τους άλλους. Να συναποφασίσουμε. Και να αναθέσουμε έπειτα σε μια κληρωτή ομάδα ηγετική, μια ομάδα που προήλθε από κλήρωση ανάμεσα σε όλους μας, και με την κοντύτερη δυνατή θητεία, να εφαρμόσει τις αποφάσεις που πήραμε όλοι μαζί. Αυτό είναι η δημοκρατία.

Κι αυτό σημαίνει πως πρέπει να είμαστε έτοιμοι και σε απογευματινές και βραδινές συνελεύσεις να πάρουμε μέρος, ίσως και μια φορά την εβδομάδα, ίσως και συχνώτερα, και να είμαστε έτοιμοι να κληρωθούμε για να εκτελέσουμε τις αποφάσεις που πήρε η συνέλευση. Η να κληρωθούμε σε μια επιτροπή ελέγχου που θα ελέγξει τα τιμολόγια, ναι τα τιμολόγια, τις αγορές και τις πληρωμές που διεκπαιρέωσε μια προηγούμενη ηγεσία. Και να χάσουμε μια ολόκληρη νύχτα μαζί με άλλους να φυλλομετράμε χαρτιά και να κάνουμε πράξεις.

Η δημοκρατία δεν είναι τζάμπα. Αλλά κοστίζει λιγώτερο από την Ολιγαρχία του κοινοβουλευτισμού.

Θραξ Αναρμόδιος