Όταν οι Έλληνες αρνήθηκαν να γίνουν δούλοι των Γερμανών

Ήταν μία εποχή που η φτώχεια είχε απλωθεί σε όλη την Ελλάδα, και στην Αθήνα ο κόσμος έτρωγε μαζικά στα συσσίτια. Ήταν η εποχή εκείνη που η Ελλάδα κυβερνιόταν από τους Γερμανούς, οι οποίοι αποφάσιζαν και διέταζαν τους υποτακτικούς έλληνες που είχαν διορίσει να εφαρμόζουν μέτρα επαίσχυντα για τον Λαό προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες της πολεμικής μηχανής του Εθνικοσοσιαλισμού.

Ο λόγος για την Ελλάδα του 1943. Η Κατοχή έχει στοιχειώσει ολόκληρη την χώρα απ' άκρη σ'άκρη, όμως ο Έλληνας δεν έχει σκύψει το κεφάλι. Ίσα ίσα, άνδρες και γυναίκες έχουν δημιουργήσει μία πανστρατιά ενάντια στον κατακτητή, μία πανστρατιά από εθνική ομοψυχία (προς το παρόν) που είναι παράδειγμα για όλους τους υπόδουλους λαούς της Ευρώπης.

Η πολεμική αυτή μηχανή είναι που έχει αρχίσει να δείχνει τα πρώτα σημάδια κόπωσης, με τα εργατικά χέρια να είναι αναγκαία για τους Ναζί του Αδόλφου Χίτλερ προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγικότητα όσο ο πόλεμος μπαίνει στην πιο κρίσιμη καμπή του. Έτσι από τα γερμανικά επιτελεία λαμβάνεται μία απόφαση. Αυτή η απόφαση επιβάλλει «Πολιτική Επιστράτευση» στους Έλληνες των πόλεων.

Η Πολιτική Επιστράτευση σήμαινε πως όσοι άνδρες και γυναίκες ήταν ικανοί να εργαστούν θα μεταφέρονταν σε εργοστάσια-στρατόπεδα εργασίας στην Γερμανία, στο Μέτωπο προς την Ρωσία, αλλά και ανά την Μεσόγειο όπου υπήρχε ανάγκη, για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες παραγωγής.

Δίχως να χάσουν χρόνο οι υποτακτικοί αυτοί Έλληνες πολιτικοί προσπαθούν να κάνουν πράξη τις εντολές τους. Το ίδιο βράδυ ο κατοχικός πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος και ο υπουργός Εργασίας Νικόλαος Καλύβας, σπεύδουν και δημοσιεύουν στο φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως, το σχετικό διάταγμα με τίτλο «Περί υποχρεωτικής εργασίας του αστικού πληθυσμού της Ελλάδος». Ο Νικόλαος Καλύβας, παλιός συνδικαλιστής και σοσιαλιστής, εκτελέστηκε έναν χρόνο αργότερα, στις αρχές του 1944 από την ΟΠΛΑ.

Ο Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος

Ο ελληνικός λαός όμως είναι δυνατόν μέσα σε όλες τις κακουχίες που περνάει, την πείνα, τις αρρώστειες, αλλά και την εθνική ταπείνωση, να δεχθεί και την εξευτελιστική ατομική ταπείνωση; Λέει ένα βροντερό «Όχι» και ξεχύνεται στους δρόμους. Την επομένη, 24 Φεβρουαρίου, οι δρόμοι της πρωτεύουσας πλημμυρίζουν από κόσμο. Τα πάντα σείονται από την ρυθμική επανάληψη του «κάτω η επιστράτευση» αλλά και του Εθνικού Ύμνου.
Αμέσως οι κατακτητές προσπάθησαν να καταπνίξουν την εξέγερση, αυτό όμως δεν ήταν εύκολο. Μία ομάδα διαδηλωτών σπάει τον αστυνομικό κλοιό και καταστρέφει συθέμελα το γραφείο του πρωθυπουργού στην Βουλή. Μία άλλη, αφού διασπά τους καραμπινιέρους, πυρπολεί το Υπουργείο Εργασίας (Μπουμπουλίνας και Τοσίτσα), όπου είχε γίνει ο σχεδιασμός για την επιστράτευση.

Όμως οι Έλληνες ήταν αποφασισμένοι να μην δεχθούν τα καταναγκαστικά έργα, και η αυθόρμητη διαδήλωση της προηγούμενης ημέρας έλαβε μέρα με την ημέρα διαστάσεις οργανωμένης επανάστασης. Μαθητές, δημόσιοι υπάλληλοι, και τηλεφωνητές, κατεβαίνουν στους δρόμους για να διαμαρτυρθούν. «Αφορμή» για λαϊκό ξεσηκωμό ήταν και η κηδεία του Εθνικού ποιητή Κωστή Παλαμά στις 28 Φεβρουαρίου, όπου μετατρέπεται σε αντικατοχική διαδήλωση.

Στις 5 Μαρτίου συγκροτείται μεγάλη διαδήλωση κατά της πολιτικής επιστράτευσης. Από την παράνομη εφημερίδα «Το Ελληνικόν Αίμα» (φ. 15/3/1943) διαβάζουμε:

«...Την πρωΐαν της ημέρας εκείνης (5/3/1943) εσημειώθησαν μεγάλαι συγκεντρώσεις εις τα κεντρικώτερα σημεία της πόλεως. Αι συγκεντρώσεις μετετρέποντο εις διαδηλώσεις, αίτινες διά της συνεχούς ενώσεως των διαφόρων ομάδων απετέλουν έναν αφαντάστως ορμητικόν χείμαρρον, έτοιμον ­εν κυριολεξία να παρασύρη κάθε ίχνος των βαρβάρων... Μία των μεγαλυτέρων διαδηλώσεων διήλθε προ του Δημαρχειακού Μεγάρου, όπου ο παριστάνων τον δήμαρχον κύναιδος ετόλμησε να εξέλθη εις τον εξώστην διά να... καθησυχάση τα πλήθη. Από τα στόματα των χιλιάδων διαδηλωτών ­ διατηρούντων όλον το αθηναϊκόν χιούμορ των ηκούσθη η σύστασις: ­Μέσα αδελφή! Και η Αγγέλα έσπευσεν να εισέλθη...».

Τελικά οι Έλληνες πάλεψαν και πέτυχαν τον σκοπό τους. Κάτω από την συνεχώς αυξανόμενη λαϊκή αντίδραση, το μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης, ανακαλείται. Ήταν επίσης και το κύκνειο άσμα της κυβέρνησης εκείνης, καθώς οι Ναζί αντικαθιστούν ως «ανεπαρκή» τον Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο, και διορίζουν πρωθυπουργό τον Ιωάννη Ράλλη.

iefimerida.gr