Ο πειρασμός είναι στο μυαλό μας

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

"Ίνα τί υμείς ενθυμείσθε πονηρά εν ταις καρδίαις υμών;"
(Ματθ. κεφ.Θ΄)

Η ζωή του ανθρώπου, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησία μας, υπόκειται στους εξής τέσσερις νόμους ή θελήσεις ή πνεύματα: 1) στο νόμο (ή θέληση ή πνεύμα) του Θεού, 2) στο νόμο (η επιταγή) της συνειδήσεως, 3) στο νόμο (ή φρόνημα) του σώματος και 4) στο νόμο (η πνεύμα ή πειρασμό) της αμαρτίας.

Όσοι έχουμε πείρα του πειρασμού γνωρίζουμε εκ πείρας τη δύναμη του πειρασμού και την αδυναμία του ανθρώπου και θαυμάζουμε τους αγίους που με τη δύναμη του Θεού κατανικούν τον πειρασμό.

Ο άγιος Αντώνιος είδε κάποτε τις παγίδες του διαβόλου ανοιγμένες και είπε, "αλίμονο, ποιος θα σωθεί". Άκουσε τότε μέσα του μια φωνή να του λέει, "Αντώνιε, αφαίρεσε τις παγίδες του διαβόλου και ουδείς σώζεται".

Το ίδιο γράφει κι ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος: "Δεν είναι θαύμα το να μάχεται ο άϋλος τον άϋλο. Θαύμα όμως είναι, αληθινό θαύμα, το να κατανικήση τους αϋλους εχθρούς ο υλικός άνθρωπος, μαχόμενος εναντίον τους με την εχθρική τούτη και επίβουλη ύλη, δηλαδή το σώμα. Δείχνοντας και εδώ ο αγαθός Κύριος πολλή πρόνοια για μας, εμπόδισε την αναισχυντία των γυναικών με την εντροπή σαν με χαλινάρι. Διότι αν μόνες τους έτρεχαν προς τους άρρενας, δεν θα εσώζετο κανένας." Αλλά οι γυναίκες μέχρι τώρα δεν χάνουν την ντροπή! Φαντασθείτε να έρθει εποχή που οι γυναίκες θα χάσουν την ντροπή.

Στο ίδιο κεφάλαιο ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος αναλύει τον πειρασμό και διακρίνει την προσβολή, το συνδυασμό, που είναι να συζητήσεις με τον πειρασμό είτε εμπαθώς είτε απαθώς, τη συγκατάθεση που είναι η ηδονική στροφή της ψυχής προς αυτόν και την αιχμαλωσία ή την πάλη εναντίον του. Πάλη ορίζουν οι πατέρες ότι είναι η παράταξη μιας ίσης προς τον εχθρό δυνάμεως, με την οποία, ανάλογα με τη θέλησή μας, ή νικούμε ή υφιστάμεθα ήττα.

Συζητώντας με το γερο Ρομπέρτο, στην Κάλυμνο, για διάφορα θέματα, κυρίως για την ποίηση, (ο Ρομπέρτος ήταν ίσως ο λιγότερο γνωστός διάσημος ποιητής στον κόσμο). Ο Ρομπέρτος μου είπε κάποτε, σε συζήτηση που είχαμε για τον σαρκικό πειρασμό, πως ο πειρασμός αυτός παύει με το γήρας του σώματος. Έτσι πίστευε, ο καϋμένος ο Ρομπέρτος, γιατί τα πράγματα είναι διαφορετικά, όταν η σαρκική επιθυμία είναι στο μυαλό.

Παραδείγματα υπάρχουν πάμπολλα στο Γεροντικό, στο βιβλίο που γράφει για τη ζωή των ασκητών στην έρημο. Κάποτε οι υποτακτικοί ρώτησαν το γέροντά τους, που θέλει να τον πάνε, κι ο γέρων που ήταν σε βαθιά γεράματα, τους είπε, ότι μπορούν να τον πάνε όπου θέλουν, φτάνει να μην υπάρχουν εκεί γυναίκες.

Ένας άλλος πολύ γέρος, κατάκοιτος, είπε για τους πειρασμούς, όταν τον ρώτησαν, αν στην κατάσταση αυτή που βρίσκεται έχει πειρασμό κι ο γέρων απάντησε, πως ο διάβολος μεταμορφώνεται τις νύχτες σε γυμνή γυναίκα και τον πειράζει.

Τί σημαίνει ότι ο πειρασμός είναι στο μυαλό; Σημαίνει ότι όταν ο πειρασμός είναι στο μυαλό, ακόμα κι όταν το σώμα είναι γηρασμένο ή άρρωστο, η σαρκική επιθυμία δεν αφήνει τον άνθρωπο να ειρηνέψει, αν δεν θεραπευτεί από τις πονηρές αναμνήσεις του.

Πώς θεραπεύει κανείς τις αναμνήσεις του; Είναι στη δύναμή μας να πάψουμε να θυμούμαστε ό,τι μας πειράζει; Οι αναμνήσεις έρχονται στο νου με τους νόμους του συνειρμού, δηλαδή την ομοιότητα, την αναλογία, την αντίθεση. Βλέπουμε κάτι παρόμοιο με αυτό που έχουμε στη μνήμη μας, έστω κι αν κείται μακριά, στα παιδικά μας χρόνια, κι ο νόμος του συνειρμού το ανασύρει στη μνήμη. Οι αναμνήσεις δεν σβήνουν όσο τις συντηρεί το ενδιαφέρον μας. Το ερώτημα είναι πώς αδιαφορεί κανείς για κάτι που τον ενδιαφέρει; Πώς μπορεί να πάψει να τον ενδιαφέρει;

Ο απόστολος Παύλος γράφει πως εκείνο που μισεί εκείνο πράττει. Ότι υπάρχει ένας νόμος στα μέλη του σώματός του, ο οποίος αντιστρατεύεται το νόμο του νου του, δηλαδή τη συνείδησή του. Αυτό το νόμο ο Απόστολος τον ονομάζει νεκρό σώμα, που το κουβαλάει επάνω του. Μόνο μια θέληση πιο δυνατή μπορεί να επιβληθεί στη θέληση του σώματος.

Ο νόμος του διαβόλου διεγείρει τη θέληση της αμαρτίας, η οποία όταν είναι πιο δυνατή από τη θέλησή μας, μας εμποδίζει να νιώσουμε την παρουσία του Θεού μέσα μας. Ο Θεός δεν μπαίνει σε μια καρδιά που δεν τον θέλει. Ο Δαβίδ γράφει, πως νιώθει τον Κύριον, να στέκεται στα δεξιά του και να τον φυλάει για να μην πέσει. Αυτό σημαίνει ότι ο Δαβίδ προσευχόταν διαρκώς και ζητούσε τη βοήθεια του Θεού.

Ο ίδιος έγραψε τους στίχους αυτούς: "Συ, Κύριε, φυλάξαις ημάς και διατηρήσαι ημάς. Σώσον με, Κύριε, ότι εκλέλοιπεν όσιος." Ο Δαβίδ παρακαλεί το Θεό, να τον σώσει, γιατί ουδείς, ούτε ο άγιος, σώζεται με τις δικές του δυνάμεις.

moschoblog.blogspot.gr