Γράφει ὁ Δημ. Νατσιός
Δάσκαλος-Κιλκίς
Ὁ σεβαστὸς καὶ ἀκούραστος δάσκαλός μας κ. Χρῆστος Ἴντος – καὶ δεινὸς ἐρευνητὴς τῆς τοπικῆς κυρίως ἱστορίας – στὸ τελευταῖο του πόνημα γιὰ τοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους τοῦ 1912-13 μὲ τίτλο «Ἀπὸ τὸ Κιλκὶς στὴ Δοϊράνη καὶ στὴν Στρώμνιτσα (ἔκδ. «Παρασκήνιο») στὴν σελίδα 175 μᾶς ἀποκάλυψε ἕνα πολὺ ἐνδιαφέρον στοιχεῖο γιὰ τοὺς ἐνδόξους πολέμους. Ὁ μεγάλος ἠθοποιὸς Αἰμίλιος Βεάκης πολέμησε στὸ Κιλκίς, κατὰ τὴν τριήμερο ἐποποιΐα, καὶ μάλιστα προήχθη «ἐπ’ ἀνδραγαθίᾳ» σὲ λοχία, ἐνῶ τοῦ ἀπονεμήθηκαν καὶ δύο πολεμικοὶ σταυροὶ γιὰ τὴν ἀνδρεία καὶ τὸ θάρρος, ποὺ ἐπέδειξε στὸ πεδίο τῆς τιμῆς.
Ὅπως ἀναφέρει ὁ Χρῆστος Ἴντος, τὸ γεγονὸς αὐτὸ παρέμενε ἄγνωστο καὶ μόλις τὸ 1981, κατὰ τὴν διάρκεια ἔκθεσης ἐνθυμημάτων τοῦ μεγάλου ἠθοποιοῦ, ποὺ διοργανώθηκε πρὸς τιμήν του στὴν Ἀθήνα, 30 χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του, ἔγινε γνωστὴ ἡ ἡρωική του συμμετοχὴ στοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους. Προφανῶς οὐδέποτε θέλησε «νὰ ἐξαργυρώσει» τὴν ἐθνική του δράση οὔτε τὴν διατυμπάνισε γιὰ νὰ προβληθεῖ καὶ νὰ ἐπιβραβευθεῖ μὲ κάποια σύνταξη. Ἔτσι φέρονται, οἱ ἥρωες. Εἶναι ταπεινοί. Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη οἱ λογοτέχνες, οἱ διανοούμενοι, ποιητὲς καὶ οἱ καλλιτέχνες δὲν ἔσπευδαν στὰ ὑπουργικὰ γραφεῖα γιὰ νὰ νομιμοποιήσουν τὴν φυγοστρατία τους οὔτε προσέρχονταν στὰ στρατολογικὰ γραφεῖα ὑποδυόμενοι, λόγῳ δειλίας, τὸν σχιζοφρενῆ γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὴν κατάταξη στὸν στρατό.
Ἀντιθέτως, πολλοὶ ἐξ αὐτῶν, ὅπως ὁ ἥρωας ποιητὴς Λορέντζος Μαβίλης, ἂν καὶ προχωρημένης ἡλικίας, ντύνονταν στὸ χακὶ ἐθελοντικὰ καὶ πότιζαν μὲ τὸ αἷμα τοὺς τὴν ἑλληνικὴ γῆ.
Παρένθεση: Ἄκουγα τὶς προάλλες πολὺ γνωστὸ σκηνοθέτη νὰ κολακεύει καὶ νὰ ὑμνεῖ γλοιωδῶς τὸν πρωθυπουργό. Τὸ ἴδιο πράττει τὸ σύνολο σχεδὸν τοῦ λεγόμενου «πνευματικοῦ κόσμου». Οἱ διανοούμενοι κατάντησαν χαμερπεῖς ὑμνωδοὶ καὶ χειροκροτητὲς τῶν ἐξουσιῶν, καταπροδίδοντας τὴν προσωπική τους ἀξιοπρέπεια, μεταβαλλόμενοι σὲ γελωτοποιοὺς γιὰ ἐξυπηρέτηση πολιτικῶν καὶ οἰκονομικῶν ἐξουσιῶν. Ἀληθινοὶ ὅμως ἄνθρωποι τοῦ πνεύματος εἶναι οἱ θαρραλέοι καὶ ἀνυπότακτοι, οἱ εὐαίσθητοι καὶ ἱκανοὶ νὰ προβάλλουν ἀντίσταση στὴν ἐγκληματικὴ πολιτικὴ τῶν κυβερνήσεων καὶ νὰ καταγγέλλουν μὲ παρρησία τὶς ἀτιμωτικὲς ἐνέργειες τῶν «ἀρχόντων». Τὰ τελευταῖα χρόνια ποὺ οἱ ἀξίες ἔγιναν σκουπίδια καὶ τὰ σκουπίδια, ἀξίες, τῆς χρηματολατρίας καὶ τῆς διαφθορᾶς, στίφη ψευτοδιανοουμένων καὶ λοιπῶν ἡμιμαθῶν τζιτζιφιόγκων, ὅλων τῶν κατηγοριῶν-συγγραφεῖς, δημοσιογράφοι, λογοτέχνες, (τύπου Τατσόπουλου) ἐπιστήμονες, μεγαλοκαθηγητές, ἔχουν ἐνταχθεῖ στὸ πλαίσιο τῶν «νέων ἐπαγγελμάτων» τῆς ἐποχῆς: παράγοντες τῶν τηλεοπτικῶν σταθμῶν, σύμβουλοι καὶ ἐκπρόσωποι κομμάτων ἐξουσίας, «χρυσὲς» ἐφεδρεῖες γιὰ εἰδικὲς ἀποστολὲς σὲ μνημονιακὲς κυβερνήσεις, ἐθνοαποδομητὲς καὶ ἐκκλησιομάχοι, χρηματοδοτούμενοι συγγραφεῖς λόγων -συμπιλήματα παραπλανητικῶν μεγαλοστομιῶν καὶ ψευδολογιῶν- ποὺ ἐκφωνοῦν κομματάρχες. Διὰ μέσου τῶν ΜΜΕ οἱ «διανοούμενοι» -ἀργυρώνητα ὄργανα κομματικῶν ἐξουσιῶν καὶ οἰκονομικῶν συγκροτημάτων- ἐκφαυλίζουν, ἀποναρκώνουν, ἐκφυλίζουν, καταδολιεύονται, διαβουκολοῦν, φενακίζουν καὶ παγιδεύουν τὶς κοινωνίες. Καὶ εἶναι γνωστὸ ὅτι πολλοὶ ἐξ αὐτῶν – ζῶντες καὶ τεθνεῶτες-ὑπῆρξαν ὑμνητὲς τῆς Δικτατορίας. Ὅπως γράφει ὁ Ἀριστοτέλης στὰ «Πολιτικά» του, οἱ κόλακες, διανοούμενοι, τιμῶνται καὶ στὴν δημοκρατία καὶ στὴν τυραννία. Στὶς δημοκρατίες εἶναι δημαγωγοὶ κόλακες τοῦ λαοῦ, στὶς τυραννίες εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ συμπεριφέρονται μὲ δουλοφροσύνη – «παρὰ μὲν τοῖς δήμοις ὁ δημαγωγὸς (ἔστι γὰρ ὁ δημαγωγὸς τοῦ δήμου κόλαξ / παρὰ δὲ τοῖς τυράννοις οἱ ταπεινῶς ὁμιλοῦντες» (1315b).
Ἂς ἀφήσουμε ὅμως τὰ τηλεπώνυμα σκύβαλα καὶ ἂς ἔλθουμε στὸν ἥρωα ἠθοποιὸ Αἰμίλιο Βεάκη καὶ τὸ Κιλκίς. Πολλοὶ θὰ ἀναρωτηθοῦν ποιός ὁ λόγος τῆς μνείας του; Ἐξηγῶ.
Αὐτὴν τὴν στιγμὴ ἐκκρεμεῖ στὸ Κιλκὶς ἡ ὀνοματοδοσία τοῦ θεάτρου ποὺ βρίσκεται στὸ λόφο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Οἱ γνῶμες διίστανται. Πολλοὶ προτείνουν νὰ δοθεῖ τὸ ὄνομα τοῦ δημάρχου ποὺ τὸ οἰκοδόμησε. Διαφωνῶ. Κὰ ἐπειδὴ δὲν θέλω καθόλου νὰ μειώσω τὸ ἔργο καὶ τὴν προσφορὰ ἑνὸς ἀνθρώπου ποὺ δὲν βρίσκεται πιὰ στὴν ζωή, θὰ καταγράψω τοὺς λόγους καὶ τὰ ἐπιχειρήματα πού, κατὰ τὴν προσωπική μου ἄποψη, «εὐνοοῦν» τὴν ἐπιλογὴ τοῦ ὀνόματος «Αἰμίλιος Βεάκης» γιὰ τὸ θέατρο τοῦ Κιλκίς. (Τὸ ὄνομα τοῦ παλαιοῦ δημάρχου μπορεῖ νὰ δοθεῖ, ὡς εἴθισται, σὲ μία κεντρικὴ ὁδὸ τῆς πόλης ἢ σὲ κάποιο ἄλλο δημοτικὸ κτήριο).
Πρῶτον: Γιὰ προφανεῖς καὶ εὐεξήγητους λόγους. Ὁμιλοῦμε γιὰ θέατρο καὶ τί πιὸ φυσικὸ νὰ λάβει τὸ ὄνομα τοῦ μεγαλύτερου κατὰ γενικὴ ὁμολογία Ἕλληνα ἠθοποιοῦ. Ἡ Κατίνα Παξινοῦ, μεγάλη καὶ αὐτὴ ἠθοποιὸς συνήθιζε νὰ λέει, ἐκτιμώντας τὸ τεράστιο ταλέντο τοῦ Αἰμίλιου Βεάκη: «Ὁ μεγαλύτερους ἠθοποιὸς τοῦ τόπου μας, ὁ μεγαλύτερος μέσα σὲ ἄντρες καὶ γυναῖκες».
Δεύτερον: Τὰ δύο παράσημα ἀνδρείας ποὺ ἔλαβε γιὰ τὸν ἡρωισμὸ καὶ τὴν γενναιότητα, ποὺ ἐπέδειξε κατὰ τὴν διάρκεια τῆς μάχης. «Τιμὴ σ’ ἐκείνους ὅπου στὴν ζωή τους / ὅρισαν καὶ φυλάγουν Θερμοπύλες», γράφει ὁ ποιητής. Τὸ Κιλκίς, τὴν ἐποχὴ ἐκείνη, ἦταν οἱ Θερμοπύλες τῆς Ἑλλάδας. Ἡ πόλη τοῦ Κιλκὶς φέτος τιμᾶ τὰ ἑκατόχρονα τῆς μάχης. Εἶναι λαμπρὴ εὐκαιρία νὰ τιμήσει «ἐκείνους» τοὺς ἄγνωστους ἥρωες δίδοντας τὸ ὄνομα, ἑνὸς ἀπ’ αὐτούς, σ’ ἕνα ἐξέχον (κυριολεκτικὰ καὶ μεταφορικὰ) σημεῖο τῆς πόλης.
Τρίτον. Σὲ καιροὺς σακάτικους σὰν τὸν δικό μας ποὺ ὅλα τὰ σκιάζει ἡ μνημονιακὴ φοβέρα καὶ τὰ πλακώσει ἡ οἰκονομικὴ σκλαβιά, ἡ ἀνάδειξη τῆς θυσίας καὶ τοῦ ἡρωισμοῦ, τῶν ἀγώνων ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας τῆς πατρίδας, συνιστοῦν μία σαφῆ ὑπενθύμιση ὅτι «τούτη τὴν πατρίδα τὴν ἔχομεν ὅλοι μαζὶ» καὶ τούτη ἡ πατρίδα βάδιζε ὁλόρθη καὶ περήφανη μόνον ὅταν τὴν στόλιζαν οἱ ἀρετὲς καὶ οἱ ἀξίες «ποὺ ὑψώνουν τὸν ἄνθρωπο στὸ ὕψος τοῦ ἀνθρώπου». (Σεφέρης). Οἱ ἥρωες εἶναι οἱ ἀφανεῖς σημαῖες ἑνὸς ἔθνους καὶ αὐτὲς τὶς «σημαῖες» πρέπει νὰ τὶς τιμοῦμε. Ἡ πατρίδα μας ἐλευθερώθηκε μὲ ποταμοὺς αἱμάτων ποὺ ἔχυσαν τὰ παιδιά της. Στὰ πεδία τῶν μαχῶν δὲν πολεμοῦν ἰδέες, ἀλλὰ ἄνθρωποι, ζωντανοὶ μὲ σάρκα καὶ ὀστᾶ. Τὸ ἐλάχιστο ποὺ μποροῦμε νὰ κάνουμε γιὰ νὰ τοὺς τιμήσουμε εἶναι νὰ διασώσουμε ἕνα ὄνομα. Δὲν μπορεῖς, γιὰ παράδειγμα, νὰ ὀνομάζεις ἕνα στάδιο «εἰρήνης καὶ φιλίας» – τὰ γνωστὰ θολοκουλτουριάρικα, φληναφήματα- ὅταν ἔχεις θαμμένο σ’ ἐκεῖνο τὸν τόπο ἕναν Κολοκοτρώνη ἢ Κανάρη; Γιατί πλατεία Εἰρήνης στὸ Κιλκὶς καὶ ὄχι συνταγματάρχη Καμπάνη; Ἂν βγάλεις τὶς πλάκες της καὶ σκάψεις θὰ βρεῖς κόκκαλα Ἑλλήνων ἱερά. Τὸ πρότυπο τοῦ ἥρωα, τῆς φιλοπατρίας ἔθαψαν τόσα χρόνια τὰ ποικιλώνυμα τσιράκια τῆς Νέας Τάξης καὶ καταντήσαμε “παλιοψάθα τῶν ἐθνῶν». Καιρὸς νὰ βροῦμε τὸν ἑαυτό μας. Νὰ τιμοῦμε αὐτοὺς πού, σὰν τὸν ἥρωα πολεμιστή, Αἰμίλιο Βεάκη, ἔγραψαν τὴν νεότερη ἱστορία μας, αὐτὴν γιὰ τὴν ὁποία καμαρώνουμε.
Ὁ δῆμος Κιλκὶς ἂς πράξει τὸ χρέος του, δίδοντας τὸ ὄνομα τοῦ Αἰμίλιου Βεάκη στὸ θέατρο τιμώντας καὶ τὸν σεμνὸ ἠθοποιό, ἀλλὰ κυρίως, μέσῳ αὐτοῦ, καὶ τοὺς χιλιάδες ἀντρειωμένους ποὺ δόξασαν τὴν γῆ ποὺ μᾶς φιλοξενεῖ…
christianvivliografia.wordpress.com
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου