Αισθησιασμός και ειδωλολατρία

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

Αισθησιασμός ή αισθησιοκρατία και ειδωλολατρία, κατά βάθος είναι το ίδιο πράγμα. Ως αισθησιασμό εννοούμε στη ζωή την έξαρση του ερωτικού πάθους και ως θεωρία (αισθησιαρχία) εννοούμε τη γνώση μέσω των αισθήσεων ως τη μόνη γνώση. Σύμφωνα με τη θεωρία της αισθησιαρχίας η γνώση προέρχεται από τις αισθήσεις και τα μόνα όντα που μπορεί να συλλάβει ο άνθρωπος είναι τα αισθητά δεδομένα.

Τόσο ο αισθησιασμός όσο κι η ειδωλολατρία, στην πραγματικότητα χρησιμοποιούν την ηδονή ως μέσον καταλλαγής και εξευμενισμού του φόβου και ειδικά του φόβου του θανάτου, που κρύβεται πίσω από το άγχος και αγωνία για την αυτοσυντήρηση και την επιβίωση.

Στην αρχαία ελληνική ειδωλολατρία αντικείμενο λατρείας ήταν οι αρετές και τα πάθη του ανθρώπου. Και τη λατρεία των αρετών την καταλαβαίνει κανείς, αφού ο άνθρωπος αγαπάει την αρετή. Η λατρεία των παθών δεν είναι ευκολονόητη, πώς δηλαδή ο άνθρωπος λατρεύει αυτό που φοβάται.

Στην ελληνική ειδωλολατρία λάτρευαν τόσο τις ευμενείς θεότητες, δηλαδή τις θεοποιημένες αρετές, όπως η ομορφιά, η δικαιοσύνη κ.α. όσο και τις οργισμένες θεότητες, τα θεοποιημένα πάθη π.χ. το θυμωμένο Ποσειδώνα, την πάνδημη Αφροδίτη κ.α. Κάποτε ο ίδιος θεός ήταν ευμενής θεός και οργισμένος μαζί, όπως ο Απόλλων που το όνομά του σημαίνει το σκοτάδι του θανάτου, και το φως.

Η λατρεία των ειδώλων και ο αισθησιασμός παρουσιάζουν έξαρση τον καιρό του φόβου. Οι άνθρωποι για να ηρεμήσουν στο φόβο τους λατρεύουν αυτό που φοβούνται. Κάνουν είδωλο τους φόβους τους και τους λατρεύουν για να τους εξευμενίσουν.

Τον καιρό του φόβου οι άνθρωποι προσπαθούν να πολεμήσουν το άγχος και την αγωνία για την επιβίωση με τον αισθησιασμό. Η ηδονή δεν συμβαδίζει με το φόβο. Όπου είναι η ηδονή εξαφανίζεται ο φόβος, όπως το χιόνι μπροστά στη φωτιά. Ο αισθησιασμός χρησιμοποιεί την ηδονή για να εξευμενίσει την οργισμένη θεότητα του φόβου.

Λατρεία της ηδονής κι οι ηδονολάτρες, υπάρχουν παντού, από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, στη φιλοσοφία, στην οικονομία, στην πολιτική, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Στη φιλοσοφία η σχολή αυτή λέγεται αισθησιοκρατία. Από τους αρχαίους αισθησιοκράτες, ο πιο γνωστός είναι ο φιλόσοφος Επίκουρος. Όπως μας διαβεβαιώνει ο ίδιος, από μικρό παιδί καθώς ήταν φιλάσθενος, χρησιμοποιούσε συνειδητά την ηδονή για να θεραπεύει όχι, βέβαια, τις αρρώστιες, αλλά το φόβο τους.

Οι αρχαίοι Έλληνες, στα χρόνια του Χριστού, με την επίδραση της φιλοσοφίας κατενόησαν ότι οι θυσίες στους φόβους και στις επιθυμίες, δεν είναι θεραπεία αλλά δουλεία στους φόβους και στις επιθυμίες. Έπαψαν να λατρεύουν τα είδωλα και δέχθηκαν τη διδασκαλία του Χριστού. Ήταν οι μόνοι που μπορούσα να δούν τη δόξα του Θεού στο πρόσωπο του Κυρίου Ιησού Χριστού. Αυτό είπε ο Ίδιος ο Κύριος, με τα λόγια, "τώρα πλησίασε η ώρα να δοξαστεί ο Υιός του Ανθρώπου". Τώρα πλησίασε η ώρα να δουν οι άνθρωποι τη δόξα του Θεού στο πρόσωπο του Κυρίου.

Ο Ιωάννης Ρωμανίδης στην εισαγωγή του στην Δογματική και συμβολική θεολογία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας. Γράφει σχετικά τα εξής: «Είναι φανερόν ότι η Φραγκο-Λατινική Παράδοσις κατά την οποία οι σεσωσμένοι είναι εκείνοι εις τους οποίους ο Χριστός δήθεν εξευμένισε τον Πατέρα Του, δεν έχει θέσιν εις την Ορθόδοξον Παράδοσιν.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ερμηνεύει ως εξής τα λόγια αυτά του Αποστόλου Παύλου που αναφέρονται στην συμφιλίωση των πιστών με το Θεό, στη δευτέρα προς Κορινθίους επιστολή του: Ο Απόστολος λέγει «Κατηλλάγητε τω Θεώ. δηλαδή να πάψετε εσείς την εχθρότητα με το Θεό, και όχι να πάψει ο Θεός την εχθρότητα μαζί σας. «Ου γαρ εκείνος εστιν ο εχθραίνων, αλλ’ ημείς. Θεός γαρ ουδέποτε εχθραίνει.» Δεν είναι Εκείνος ο εχθραίνων, αλλά εσείς. Ο Θεός ουδέποτε γίνεται εχθρός με κανέναν.

Ο Χριστός κατάργησε τις θυσίες που γίνονται δήθεν για να εξευμενίσουν το Θεό. Αλλά η παλιά και νέα ειδωλολατρία συνεχίζει τις θυσίες ή ερμηνεύει την Αγία Γραφή με «θυσιαστικό» πνεύμα.

Έχουμε κληθεί να είμαστε ελεύθεροι, γράφει ο Απόστολος Παύλος σε κάποια από τις επιστολές του.

Να μην μετέχουμε στις καταστροφικές λατρείες των δαιμονίων, που μας στερούν την ελευθερία μας. Ο Απόστολος Παύλος προσεύχεται, ο Θεός, ο πατήρ της δόξης, να δώσει πνεύμα σοφίας και αποκαλύψεως στο να έχουμε επίγνωση του Θεού. (Εφεσ. Α,12-18)

moschoblog.blogspot.gr